GANESH CHATURTHI 2025 – श्री गणेशाची १६ पूजाविधींची भक्तिमय यात्रा
GANESH CHATURTHI उत्सव म्हणजे भक्ती, आनंद आणि नवचैतन्याचा संगम. यंदा गणेश चतुर्थी २७ ऑगस्ट २०२५ रोजी साजरी केली जाणार आहे. मध्यान्ह पूजेचा शुभमुहूर्त सकाळी ११:०५ ते दुपारी १:४० दरम्यान आहे, जो श्री गणेशाची पूजा करण्यासाठी अत्यंत पवित्र मानला जातो. गणेश चतुर्थी या दिवशी केवळ मोदक आणि सजावटच नव्हे, तर षोडशोपचार पूजा म्हणजे श्री गणेशाची १६ विधींनी पूजा करणे असून ही खरी भक्तीची ओळख आहे. चला तर मग, या पूजाविधींचा अर्थ आणि महत्त्व जाणून घेऊया.
GANESH CHATURTHI 2025 – श्री गणेशाची १६ पूजाविधी
- आवाहन – श्री गणेशाला आपल्या घरात आणि मनात आमंत्रित करणे
- आसन – देवतेस आसन अर्पण करणे
- पाद्य – श्री गणेशाचे पाय पाण्याने धुणे
- अर्घ्य – हस्तप्रक्षालनासाठी पाणी अर्पण करणे
- आचमन – शुद्धीकरणासाठी पाणी पिण्यास देणे
- स्नान – गंगाजल किंवा पंचामृताने मूर्तीचे स्नान
- वस्त्र – नवीन वस्त्र अर्पण करणे (काळा आणि पांढरा रंग टाळावा)
- यज्ञोपवीत – पवित्र धागा अर्पण करणे
- गंध – चंदन किंवा इतर सुगंध अर्पण करणे
- पुष्प – ताज्या फुलांची अर्पण
- धूप – सुगंधी धूप लावणे
- दीप – दिवा लावून प्रकाश अर्पण करणे
- नैवेद्य – मोदक, फळे इत्यादी अन्न अर्पण करणे
- तांबूल – पान आणि सुपारी अर्पण करणे
- प्रदक्षिणा – मूर्तीभोवती भक्तिपूर्वक प्रदक्षिणा
- नमस्कार – पूर्ण श्रद्धेने वंदन करणे
श्री गणेशाची पूजा करताना पारंपरिक पद्धतीने षोडशोपचार पूजा म्हणजेच १६ पूजाविधींचे पालन केले जाते. हे विधी केवळ धार्मिक परंपरा नसून, भक्ती आणि आत्मिक शुद्धीकरणाचा एक सुंदर प्रवास आहे. प्रत्येक विधीचा स्वतःचा एक अर्थ आणि भाव आहे, जो भक्ताला देवतेशी जोडतो.
पूजेची सुरुवात आवाहन या विधीने होते, ज्यामध्ये श्री गणेशाला आपल्या घरात आणि मनात आमंत्रित केले जाते. त्यानंतर आसन अर्पण करून त्यांना सन्मानपूर्वक आसन दिले जाते. पाद्य, अर्घ्य आणि आचमन हे तीन विधी शरीरशुद्धीचे प्रतीक आहेत यात पाय धुणे, हात धुणे आणि पाणी पिण्यास देणे. त्यानंतर स्नान विधीमध्ये गंगाजल, पंचामृत किंवा सुगंधी जलाने मूर्तीचे स्नान घालून शुद्धीकरण केले जाते.वस्त्र अर्पण करून श्री गणेशाला नवीन वस्त्र परिधान केले जाते, ज्यामध्ये काळा आणि पांढरा रंग टाळला जातो. यज्ञोपवीत म्हणजे पवित्र धागा अर्पण करणे, जो आध्यात्मिक ज्ञानाचे प्रतीक आहे. गंध आणि पुष्प अर्पण करून भक्त आपल्या प्रेमाची आणि भक्तीची भावना व्यक्त करतो. धूप आणि दीप हे वातावरण शुद्ध करणारे आणि अंधार दूर करणारे प्रतीक आहेत.
नैवेद्य अर्पण करताना मोदक, फळे, लाडू यांसारखे पदार्थ देवाला अर्पण केले जातात, जे भक्ताच्या प्रेमाचे प्रतीक असते. त्यानंतर तांबूल म्हणजे पान-सुपारी अर्पण केली जाते. प्रदक्षिणा विधीमध्ये भक्त मूर्तीभोवती प्रदक्षिणा घालतो, जे भक्तीचा परिपूर्ण विलोभनीय भाव दर्शवते. शेवटी नमस्कार विधीने भक्त पूर्ण श्रद्धेने वंदन करतो आणि श्री गणेशाची कृपा मागतो. ही १६ पूजाविधी केवळ एक धार्मिक प्रक्रिया नाही, तर भक्ताच्या मनाची, शरीराची आणि आत्म्याची शुद्धी करणारी एक आध्यात्मिक साधना आहे. प्रत्येक विधी भक्ताला अधिक जवळ आणतो आणि श्री गणेशाच्या दिव्यतेशी, त्यांच्या कृपेच्या अनुभूतीशी आणि आपल्या अंतर्मनाशी जोडतो.
घरगुती पूजा आणि परंपरा
GANESH CHATURTHI च्या काळात घरगुती पूजा ही श्रद्धा, भक्ती आणि कौटुंबिक एकतेचे प्रतीक असते. स्वच्छ आणि सजवलेल्या जागेत श्री गणेशाची मूर्ती प्रतिष्ठापित करून, षोडशोपचार विधीने पूजा केली जाते. मोदक, फळे आणि फुलांनी नैवेद्य अर्पण केला जातो, आणि सकाळ-संध्याकाळ आरतीने वातावरण भक्तिमय होते. शेवटी अनंत चतुर्दशीला विसर्जन करून श्री गणेशाला पुढच्या वर्षी लवकर येण्याची प्रार्थना केली जाते—”गणपती बाप्पा मोरया!”
GANESH CHATURTHI 2025 – चला तरं मग साजरा करूया गणपती बाप्पा चा उत्सव
GANESH CHATURTHI म्हणजे नवसंकल्प, अडथळ्यांचे निवारण आणि शुभ आरंभ यांचा सुंदर संगम. हा उत्सव केवळ धार्मिक परंपरा नसून, तो आत्मिक उन्नतीचा आणि सकारात्मक ऊर्जा प्राप्त करण्याचा एक पवित्र काळ आहे. श्री गणेश हे विघ्नहर्ता आणि बुद्धीचे दैवत मानले जातात, आणि त्यांच्या कृपेने जीवनातील प्रत्येक अडथळा सहजतेने पार करता येतो. त्यांच्या पूजेमध्ये सहभागी होणे म्हणजे आपल्या मन, शरीर आणि आत्म्याला शुद्ध करणे, आणि नव्या आशा, नव्या संकल्पांसह जीवनाकडे पुढे जाणे.
या वर्षीच्या गणेश पूजेमध्ये प्रत्येक विधीला मनापासून सामील होऊया आणि षोडशोपचार पूजेद्वारे श्री गणेशाची सेवा करूया, भक्तीभावाने आरती म्हणूया आणि नैवेद्य अर्पण करताना आपल्या प्रेमाची भावना व्यक्त करूया. घरातील वातावरण भक्तिमय आणि आनंदमय ठेवा, कारण हीच वेळ आहे आपल्या कुटुंबासोबत एकत्र येऊन श्रद्धेने पूजेसाठी समर्पित होण्याची.
श्री गणेशाच्या कृपेने तुमच्या जीवनात सुख, समृद्धी, शांती आणि यश नक्कीच नांदेल. त्यांच्या आशीर्वादाने तुमचे प्रत्येक कार्य यशस्वी होवो, आणि तुमच्या मनातील प्रत्येक इच्छा पूर्ण होवो.
आपणास आणि आपल्या परिवारास GANESH CHATURTHI च्या हार्दिक शुभेच्छा! गणपती बाप्पा मोरया, पुढच्या वर्षी लवकर या!
