AADHAR CARD UPDATE – आधार कार्ड अपडेट 2025: नवीन नियम, ऑनलाइन प्रक्रिया आणि शुल्क याची संपूर्ण माहिती
आधार कार्ड (Aadhar card) हे तुमचे डिजिटल ओळखपत्र आहे. सरकारी योजना, बँकिंग व्यवहार, मोबाईल सिम, पासपोर्ट, आणि अगदी शाळा-कॉलेजच्या प्रवेशापर्यंत प्रत्येक ठिकाणी याची गरज भासते. त्यामुळे आधारमधील माहिती अचूक असणं अत्यंत महत्त्वाचं आहे. पण वास्तवात अनेक वेळा पत्ता बदलतो, फोटो जुना होतो, नावात स्पेलिंग चुकते किंवा जन्मतारीख चुकीची नोंद होते. अशा वेळी आधार अपडेट करणं ही केवळ एक प्रक्रिया नसून तुमच्या ओळखीची पुनःप्रमाणिती असते.
पूर्वी या अपडेटसाठी आधार (Aadhar card) सेवा केंद्रात जावं लागायचं, रांगेत उभं राहावं लागायचं, आणि वेळ वाया जायचा. पण आता UIDAI ने काही नवीन नियम आणि सुधारित प्रक्रिया जाहीर केल्या आहेत, ज्यामुळे ऑनलाइन अपडेट करणं अधिक सोपं, पारदर्शक आणि वेळबचत करणारे ठरले आहे. आता तुम्ही घरबसल्या तुमच्या मोबाईल किंवा संगणकावरून आधारमधील माहिती अपडेट करू शकता. हे बदल केवळ तांत्रिक नाहीत, तर नागरिकांना सशक्त बनवणारे आहेत. कारण ओळख अचूक असेल तर सरकारी योजनांचा लाभ मिळवणं सोपं होतं, बँकिंग व्यवहार सुरळीत होतात, आणि डिजिटल भारताच्या दिशेने एक पाऊल पुढे टाकता येतं.
कोणते बदल ऑनलाइन करता येतील?
आधार कार्ड (Aadhar card) हे भारतातील प्रत्येक नागरिकासाठी अत्यंत महत्त्वाचं डिजिटल ओळखपत्र आहे. यामध्ये असलेली माहिती अचूक असणं गरजेचं आहे, कारण सरकारी योजना, बँकिंग व्यवहार, शिक्षण, आरोग्य सेवा आणि अनेक ठिकाणी आधारची गरज भासते. जर तुमच्या आधारमध्ये काही चुकीची माहिती असेल, तर ती वेळेवर सुधारणं आवश्यक आहे. सुदैवाने, UIDAI ने आता काही बदल ऑनलाइन करण्याची सुविधा उपलब्ध करून दिली आहे.
1. पत्ता (Address) बदल
तुमचं राहण्याचं ठिकाण बदललं असेल, नवीन शहरात स्थलांतर झालं असेल, किंवा पत्त्यात टायपो असेल, तर तुम्ही आधारमध्ये पत्ता ऑनलाइन अपडेट करू शकता. यासाठी तुम्हाला नवीन पत्त्याचा पुरावा (जसे की वीज बिल, बँक स्टेटमेंट, पासपोर्ट इ.) अपलोड करावा लागतो. ही प्रक्रिया घरबसल्या, काही मिनिटांत पूर्ण करता येते.
2. फोटो (Photograph) बदल
आधार कार्डवरील (Aadhar card) जुना फोटो अनेक वेळा ओळखण्यात अडचण निर्माण करतो. आता UIDAI ने फोटो अपडेटसाठी ऑनलाइन सुविधा दिली आहे. तुम्हाला नवीन फोटो अपलोड करून तो प्रमाणित करता येतो. यामुळे तुमचं डिजिटल ओळखपत्र अधिक विश्वासार्ह आणि अचूक बनतं.
3. लोकसंख्यात्मक माहिती (Demographic Details)
तुमचं नाव चुकीचं नोंदवलेलं असेल, जन्मतारीख चुकीची असेल, किंवा लिंग (Gender) चुकीचं असलं, तर ही माहितीही ऑनलाइन अपडेट करता येते. यासाठी योग्य कागदपत्रांचा पुरावा (जसे की जन्म प्रमाणपत्र, शाळेचा आयडी, PAN कार्ड इ.) अपलोड करणं आवश्यक आहे. ही प्रक्रिया पारदर्शक असून, URN नंबरद्वारे तुम्ही अपडेटचा स्टेटस ट्रॅक करू शकता.
लक्षात ठेवा:
- मोबाईल नंबर आधारशी लिंक असणं आवश्यक आहे, कारण OTP द्वारे लॉगिन करावं लागतं.
- बायोमेट्रिक माहिती (फिंगरप्रिंट, आयरिस स्कॅन) अपडेट करण्यासाठी मात्र प्रत्यक्ष आधार सेवा केंद्रात जावं लागतं.
- सर्व अपडेटसाठी ₹50 शुल्क आकारलं जातं, जे ऑनलाइन भरता येतं.

ऑनलाइन प्रक्रिया: घरबसल्या आधार अपडेट करण्याची सोपी पद्धत
आता आधार (Aadhar card) अपडेटसाठी सरकारी कार्यालयात रांगेत उभं राहण्याची गरज नाही. UIDAI ने ऑनलाइन प्रक्रिया इतकी सोपी केली आहे की तुम्ही मोबाईलवरून किंवा संगणकावरून काही मिनिटांत तुमचं आधार अपडेट करू शकता. ही प्रक्रिया केवळ तांत्रिक नव्हे, तर नागरिकांना सशक्त बनवणारी आहे.
स्टेप-बाय-स्टेप मार्गदर्शक:
- UIDAI च्या अधिकृत वेबसाइटला भेट द्या – uidai.gov.in
- “Update Aadhaar Online” वर क्लिक करा
- आधार क्रमांक आणि OTP वापरून लॉगिन करा
- बदलायची माहिती निवडा – पत्ता, फोटो, नाव, जन्मतारीख इ.
- योग्य कागदपत्र अपलोड करा – पत्त्याचा पुरावा, ओळखपत्र इ.
- ₹50 शुल्क ऑनलाइन भरा
- URN (Update Request Number) मिळवा – यावरून अपडेटचा स्टेटस ट्रॅक करता येईल
ही प्रक्रिया पारदर्शक आहे, आणि अपडेट झाल्यानंतर तुम्हाला SMS किंवा ईमेलद्वारे माहिती दिली जाते. यामुळे नागरिकांना वेळेची बचत होते आणि सरकारी यंत्रणांवरचा ताणही कमी होतो.
कोणते कागदपत्र लागतील?
आधार कार्ड (Aadhar card) अपडेट करताना UIDAI कडून विशिष्ट कागदपत्रांची मागणी केली जाते. हे कागदपत्र तुमच्या बदलाच्या प्रकारावर अवलंबून असतात. खाली प्रत्येक प्रकारासाठी लागणाऱ्या कागदपत्रांची यादी दिली आहे:
पत्ता बदलण्यासाठी (Address Update)
तुमचा नवीन पत्ता सिद्ध करणारे कोणतेही एक कागदपत्र आवश्यक आहे:
- वीज बिल (Electricity Bill)
- पाणी बिल (Water Bill)
- बँक स्टेटमेंट / पासबुक
- पासपोर्ट
- ड्रायव्हिंग लायसन्स
- राशन कार्ड
- गॅस कनेक्शनची पावती
- पोस्ट ऑफिसचे पत्र
- सरकारी अधिकाऱ्याचे प्रमाणपत्र
सर्व कागदपत्रे UIDAI च्या मान्यताप्राप्त यादीत असावीत. स्कॅन करून PDF किंवा JPG फॉर्ममध्ये अपलोड करणे आवश्यक आहे.
नाव, जन्मतारीख, लिंग बदलण्यासाठी (Demographic Update)
तुमची ओळख आणि जन्मतारीख सिद्ध करणारे कागदपत्र:
- PAN कार्ड
- जन्म प्रमाणपत्र
- शाळेचा ओळखपत्र / मार्कशीट
- सरकारी ओळखपत्र (जसे की मतदार ओळखपत्र)
- पासपोर्ट
- शासकीय नोकरीचे सेवा पुस्तक
नावात बदल असल्यास, गॅझेट नोटिफिकेशन किंवा न्यायालयीन आदेश लागतो.
फोटो बदलण्यासाठी
- फोटो बदलण्यासाठी सध्या ऑनलाइन प्रक्रिया सुरू आहे, परंतु काही वेळा सेल्फ-फोटो किंवा ओळखपत्रासह फोटो अपलोड करावा लागतो.
- काही प्रकरणांमध्ये आधार सेवा केंद्रात जाऊन बायोमेट्रिक अपडेटसह फोटो बदलावा लागतो.
महत्त्वाचे टिप्स:
- कागदपत्रे स्पष्ट, वाचनीय आणि अलीकडील असावीत
- मोबाईल नंबर आधारशी लिंक असावा, कारण OTP द्वारे लॉगिन करावं लागतं
- एकाच अपडेटसाठी एकच कागदपत्र पुरेसं असतं, परंतु अधिक पुरावे दिल्यास प्रक्रिया जलद होते
“आधार अपडेट (Aadhar card) म्हणजे केवळ माहिती बदलणं नव्हे तर ही तुमच्या ओळखीची पुनःप्रमाणिती आहे. चुकीचा पत्ता किंवा फोटो तुमचं अस्तित्वच नाकारू शकतो. म्हणूनच ही प्रक्रिया समजून घेणं आणि वेळेवर पूर्ण करणं हे प्रत्येक नागरिकाचं कर्तव्य आहे.”